01 İLÇENİN GENEL OLARAK TANITILMASI
A) TARİHİ VE COĞRAFİ YAPISI
Sarıyahşi İlçesinin kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, İbrahim Hakkı KONYALI’ nın “Abideleri ve Kitabeleri ile Şereflikoçhisar Tarihi” adlı eserinde yer alan bilgilere göre Sarıyahşi’nin XIII.Yüzyıl ortaları ile XIV.Yüzyıl başlarında kurulduğu anlaşılmaktadır. Oymaklar önce şu an Kırşehir sınırları içinde kalan ve Rumkuş yada Urunkuş adı ile bilinen mevkie yerleştikleri sonrada bugünkü ilçenin bulunduğu yere yerleşerek burada Sarıyahşi Köyünü kurdukları anlaşılmaktadır. Sarıyahşi’nin yedi örenin ortasına kurulduğu bilinmektedir. Taşlı Ören Mevkiinde Grekçe yazılı bir mezar taşı ve Kurtuluş Mahallesinde Selçuklulardan kalma Caminin tamiri esnasında cami önünde mermerden yapılı bir aslan başı ve kiliselerde kullanılan uzun mermerler gibi bazı mimari parçalara rastlanmıştır.
Yörede MÖ.323'de Büyük İskender İmparatorluğunun hüküm sürdüğü, 632' yılından sonra Bizans İmparatorluğu, egemen olmuş ve 1040 yılına kadar devam etmiştir. Malazgirt Savaşı'ndan (1071) sonra, 1096'da Selçukluların egemenliğine geçmiş 1356 yılında Türk beyliklerinin kuruluşuna kadar Selçukluların hâkimiyetinde kalmış, 1481 yılında da Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Sarıyahşi, Ankara İli Şereflikoçhisar İlçesine Bağlı Kasaba iken 15.06.1989 tarih ve 3587 Sayılı Kanun ile İl olan Aksaray’a bağlanmış ve İlçe statüsünü kazanmıştır.
İlçe İç Anadolu Bölgesinin Kızılırmak bölümünün güneyinde, Hirfanlı Baraj Gölünün 5 Km yakınında, Kuzeyinde Kırşehir, Doğusunda Agaçören, Batısında Evren ve Şereflikoçhisar İlçeleri bulunmaktadır. İlçenin yüz ölçümü 212.768.717 m2- (21.276 hektardır) olup rakımı 870 dir. İlçede İç Anadolu’ nun tipik karasal iklimi hüküm sürmekle birlikte, Hirfanlı Baraj Gölünün etkisi ile kışları ılıman, yazları kurak ve sıcak geçmektedir.
İlçemizde önemli bir orman varlığı bulunmamakla birlikte dere ve akarsu yataklarında bölgesel meyve ağaçlarının yanı sıra söğüt ve kavak ağaçları yetiştirilmektedir. Ayrıca Aksaray Ağaçlandırma Başmühendisliği tarafından yaklaşık olarak Sosyal Tesislerin bulunduğu alanda 10 hektar, Sırabük Gölet’i üzerinde 10 hektar, Yaylak Köyünde 260 hektar ve sipahiler Köyünde 185 hektar olmak üzere toplam 465 hektarlık alanda ağaçlandırma çalışmaları yürütülmektedir. İlçe Merkezi ve Köylerimizde ağaçlandırma çalışmaları İlçemiz Köylere Hizmet Götürme Birliği ve Yerel İdare Kuruluşlarımız tarafından sürdürülmektedir.
B) NÜFUS DURUMU
İlçemizin nüfusu, genel nüfus sayımlarına göre; 1990 yılında 11.020 kişi iken 2016 yılı başı itibari ile 4.898 olarak gerçekleşmiştir.
İlçemizin toplam nüfusu 4.898 olup nüfusun 3.438 kişisi ilçe merkezinde, 1.460 kişisi Köylerimizde yaşamakta olup nüfusumuzun okullaşma durumu ve cinsiyet dağılımı ise aşağıda tablolarda görüldüğü gibidir.
2016 YILI İTİBARİ İLE NÜFUS DAĞILIMI
YERLEŞİM YERİ
|
TOPLAM
|
ERKEK
|
KADIN
|
% ERKE
|
% KADI
|
SARIYAHŞİ İLÇESİ
|
3438
|
1730
|
1708
|
%49
|
%51
|
BOĞAZKÖY
|
572
|
273
|
299
|
%49
|
%51
|
BEKDİK KÖYÜ
|
286
|
132
|
154
|
%59
|
%51
|
DEMİRCİOBASI KÖYÜ
|
158
|
76
|
82
|
%48
|
%52
|
SİPAHİLER KÖYÜ
|
189
|
97
|
92
|
%46
|
%54
|
YAYLAK KÖYÜ
|
213
|
100
|
113
|
%49
|
%51
|
YENİTORUNOBASI KÖYÜ
|
42
|
22
|
20
|
%50
|
%50
|
KÖYLER TOPLAMI
|
1460
|
700
|
760
|
%48
|
%52
|
İLÇE TOPLAMI
|
4898
|
2430
|
2468
|
%49
|
%51
|
C) İDARİ DURUMU
Zamanla artan nüfusu ile 1957 yılında Kasaba olan Sarıyahşi; 15.06.1989 tarih ve 3578 Sayılı Kanun ile İl olan Aksaray İline bağlanarak İlçe statüsü kazanmıştır. İlçemiz 6 köy (Boğazköy Köyü Bekdik Köyü, Sipahiler Köyü, Demirciobası Köyü, Yaylak Köyü ve Yenitorunobası Köyü) bulunmaktadır. Köylerimizin ilçe merkezine uzaklıkları 5 Km ile 12 Km arasında değişmektedir. Köy yollarının tamamı asfalt olup ulaşım karayolu ile sağlanmaktadır. Köylerimiz toplu yerleşim alanında olup mezrası olan köy bulunmamaktadır. Köylerimizin tamamında cami, okul, telefon, elektrik, kapalı şebeke içme suyu mevcuttur. Bekdik, Yaylak, Sipahiler Yenitorunobası, köylerinde kanalizasyon tamamlanmış ve faal durumdadır. Boğazköy ve Demirciobası köylerinde kanalizasyon yapımı devam etmektedir.
KAMU KURUM VE KURULUŞLARI
İlçemizin kuruluşu ile paralel olarak kurulan ve faaliyet gösteren Kamu Kurum ve Kuruluşları genel olarak hükümet konağı ve kendi binalarında hizmet yürütmektedirler. İlçemiz merkezinde 7 mahalle (Fatih Mahallesi, Karşıyaka Mahallesi, Kızılırmak, Kurtuluş Mahallesi Özal Mahallesi, Şafaktepe Mahallesi, Yenidoğan Mahallesi) 6 Köy (Boğazköy Köyü Bekdik Köyü, Demirciobası Köyü, Sipahiler Köyü, Yaylak Köyü, Yenitorunobası Köyü) olmak üzere 13 Muhtarlık bölgesi bulunmaktadır.
Kaymakamlık hizmetleri; Yeni yapılan Hükümet Konağının 2. katında 1 Kaymakam, 1-Yazı İşleri Müdürü, 1-Veri Hazırlama Kontrol İşletmeni, 2-Şoför, 1 işçi olmak üzere 6 personel ile yürütülmektedir. Kaymakamlığımıza ait; 2 adet araç bulunmaktadır.
İlçe Özel İdare Müdürlüğü hizmetleri; İlçemiz Hükümet Konağının 2. katının 2 odasında 1 Müdür ile yürütülmektedir. İlçe Özel İdare Müdürlüğünün 1 Kaymakam konutu 7 okul ve okul arsası bulunmaktadır.
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanlığı-Müdürlüğü hizmetleri; Hükümet konağının giriş katının 2 odasında 1 Müdür, 2 memur ve 1 hizmetli olmak üzere 4 personel ile hizmet vermektedir.
Vakfımızda aktif durumda olan 572 aktif dosya üzerinden 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren 410 aileye 102.078 TL ayni ve nakdi yardımların yanı sıra 328 aileye 510 ton kömür yardımı yapılmıştır. Şartlı yardımlar kapsamında 47 aileye 87 çocuk eğitimi ve 14 çocuğa sağlık eğitimi yardımı yapılarak ödemeler Genel Müdürlük tarafından yapılmaktadır.
SODES kapsamında 2013-2015 yıllarında, 2 proje dahilinde 179 kursiyere sertifika verilmiştir. Projelerin bedeli 262 bin TL harcanmıştır. Bu kapsamda Aşçılık, Seracılık, Hasta bakım, giyim tasarım kurslar düzenlenmiştir.
İlçemizde 2013 yılında başlatılan ve halen devam eden hoş geldin bebek projesi kapsamında 45 aileye 3 aylık sarf malzemesi ve sürekli kullanacağı, (beşik, bebek, arabası, kundak, bakım seti, ateş ölçer, kanguru seti) verilmektedir.
2015 yılında başlatılan ve devam eden Bu benim odam kapsamında39 aileden 61 öğrencinin odası düzenlenmiştir. (ranza, çalışma masası, kırtasiye, vb.)
Vakfımız tarafından 2013 yılından itibaren 10 aileye yeni ev yapımı 10 aileye prefabrik ev 55 ailenin konut bakım onarımı gerçekleştirilmiştir.
İstihdama yönelik olarak 2011 tarihinden itibaren 8 Aileye (Kırtasiye, Arıcılık Berberlik meyvecilik, park kıraathane Mobilya üretimi ve tamiratı olmak üzere) istihdam projesi desteği sağlanmıştır.
Yine 2009 yılından itibaren 6 ayrı proje kapsamında 569.000 TL tutarında 70 aileye 113 büyükbaş süt inekçiliği ve 2 ayrı projede 150.000 TL tutarında 38 aileye 646 adet koyun dağıtımı ve 1 aileye 14.000 TL tutarında 50 kovan arı desteği sağlanmıştır.
Malmüdürlüğü hizmetleri; Hükümet Konağının 2. katının 3 odasında 1-Müdür Vekili, 4-Memur, 1-Şoför olmak üzere 7 personel ile yürütülmektedir. Müdürlüğümüzün 138 mükellef, 121 maaş alan personel, 1388 adet hazine arazisi ve devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazı bulunmaktadır.
Nüfus Müdürlüğü; Hükümet Konağının giriş katının 2 odasında 1- Müdür, 2- VHKİ, 1- işçi olmak üzere 4 personel ile hizmet vermektedir. 7 mahalle ve 6 köy muhtarlık bölgesinde 4.898 nüfusa hizmet vermektedir.
Tapu Sicil Müdürlüğü; Hükümet Konağının giriş katının 2 odasında; 1 Müdür Vekili, 1- VHKİ ile çalışmalarına devam etmektedir. İlçemizde 20.986 adet parsel ile 50.941 malik ve 168 kat mülkiyeti malik bulunmaktadır.
Adliye teşkilatı; “Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun 09/06/2004 tarih ve 287 sayılı kararı ile Şereflikoçhisar İlçesine bağlanmıştır.
Sağlık Grup Başkanlığı hizmetleri; İlçemiz merkezinde 10 Yataklı Entegre İlçe Hastanesi bulunmaktadır. İlçe geneline hizmet veren 1 Başhekim vekili, 1 Hastane Müdür vekili, 3 Doktor, 1 Diş Hekimi 5 Hemşire, 1 Ebe, 2 Sağlık Memuru, 4 Acil tıp teknisyeni, 3 ambulans Şoförü, 3 hizmetli, 2 temizlik personeli, 4 güvenlik görevlisi, 2 Memur, 2 Laborant, 1 Çevre Sağlık Teknisyeni, 3 Röntgen Teknisyeni, 2 paramedik olmak üzere toplam 41 personel ile yürütülmektedir. İlçemizde Sağlık Ocağı ve Sağlık Evi bulunmamaktadır.
Tarım Müdürlüğü hizmetleri; Hükümet Konağının giriş katının 2 odasında 1- Müdür Vekili, (Ziraat Mühendisi) 1- Ziraat Mühendisi, 2 Veteriner hekim, 1- Ziraat Teknikeri, 1- Şoför, 2- Tarım İşçisi, 1- Hizmetli olmak üzere 9 personel ve 2- Araç ile yürütülmektedir.
İlçe Müftülüğü hizmetleri; Diyanet Vakfına ait binada 1- Müftü Vekili (Vaiz,) 7- İmam Hatip, 2- Müezzini Kayyım, 3 Kur’an Kursu Öğreticisi 1- Şoför, 1 hizmetli olmak üzere 16 personel ve 2 lojman 2- Araç ile hizmet vermektedir. İlçemiz genelinde 3 İlçe Merkezinde 7 köylerimizde olmak üzere 10 cami bulunmaktadır. Ayrıca Bekdik Köyünde eski caminin yerine 440 kişilik yeni cami yapılmaktadır. Yine İlçe Merkezinde Yahşibey ismi ile 600 kişilik yeni bir cami yapımı devam etmektedir. İlçemz müftülüğünde 1 VHKİ ve Boğazköy Köyünde 1 Bekdik Köyünde caminin imamı olmayıp görev Müezzini kayyım ve görevlendirme ile yürütülmektedir.
PTT Müdürlüğü hizmetleri; Kendisine ait binada şube olarak hizmet vermekte iken 1990 yılında Merkez müdürlüğü 2004 yılından sonra da PTT bank olarak hizmet vermektedir. 1- Veznedar, (Müdür Vekili) 1 memur, 1- Dağıtıcı, 1 işçi, TELEKOM Şefliğinde 1- işçi, olmak üzere 4 kişi ile hizmet vermektedir. PTT Müdürlüğünün 2 lojman ve misafirhane, 1- kiralık araç ile 1551 abonesi bulunmaktadır.
MEDAŞ İşletme Şefliği; Şahsa ait Kiralık binada, 2 şirket elemanı 1-Kiralık araç ile hizmet vermektedir. İlçemizde 2.470 mesken, 213 ticari, 100 resmi daire ve diğer abonelik olmak üzere toplam 2.783 abone bulunmaktadır. Kaçak elektrik kullanımı bulunmamaktadır.
T.C.Ziraat Bankası; Belediyeye ait Kiralık Binada, 1- Müdür, 3- Memur, 1- Güvenlik Görevlisi, 1- temizlik şirketi görevlisi ile hizmet vermektedir.
Türkiye Tarım Kredi Koparatifi; Kendisine ait Binada, 1- Müdür, 266 ortağı bulunmaktadır. Çiftçilerimizin ihtiyaçlarına yönelik olarak gübre, motorin, motor yağı bitkisel yağlar, sertifikalı tohum, gıda ürünleri vb. faaliyetlerde bulunmaktadır.
İlçe Halk Kütüphanesi; personel ve yer olmadığı için Milli Eğitim müdürlüğü tarafından idare edilmektedir.
D) SOSYAL DURUMU
İlçemiz, 1 ilçe Merkezi, 6 Köy yerleşim yerinden oluşmaktadır. İlçemizde yerleşim yerleri toplu olup Mezra ve yayla bulunmamaktadır. Özellikli son yıllarda eğitim ve öğretime daha fazla önem verilmekte okul çağındaki nüfusumuzun okullaşma oranı % 100’ dür.
İlçemizde yaşam tarım ve hayvancılığa dayalı olup kapalı ekonomiye sahiptir. İlçe halkının önemli bir kısmı imkânların kısıtlı olması nedeni ile yurtdışı ve yurt içindeki büyük şehirlere göç etmek durumunda kalmış ve kısmen devam etmektedir. İlçeden göç eden ailelerin büyük bir bölümü İlçeyle bağını kesmemekte özellikle yaz aylarında ve bayramlarda ilçe nüfusu önemli ölçüde artmaktadır. İlçe ekonomisi yurtdışında çalışan ailelere bağlı olarak oldukça iyi durumdadır. İlçede ağırlıklı olarak bakkal, kahvehane, berber, inşaat malzemesi, beyaz eşya, mobilya mağazası gibi iş yerleri bulunmaktadır. Değirmen, elektrik, su tesisatçısı, lokanta, fırın ve araç tamirhaneleri de mevcuttur.
Özellikle yurtdışında çalışan vatandaşlarımız, ilçe merkezi ve köylerine modern usullerle konut yaptırmakta, yaz tatili ve bayramlarda bu konutları kullanmaktadırlar. Konut sayısı fazla olmasına rağmen kiralık konut sıkıntısı çekilmektedir.
İlçemizde; 1 kapalı spor salonu, 1 futbol sahası, (toprak) 2 halı saha, okul bahçelerinde 2 voleybol sahası ve 3 basketbol sahası bulunmaktadır. Ayrıca İlçede Öğretmen Evi-Lokali, PTT Müdürlüğü ve Merkez Belediyesinin misafirhaneleri mevcuttur. İlçemizde otel bulunmamaktadır.
İlçe genelinde Belediyeye ait Hirfanlı Baraj Gölü kıyısında 1 adet sosyal tesis bulunmakta olup Sarıyahşi Belediyesi tarafından restoran olarak işletilmektedir.
İlçemizde Hirfanlı Baraj Gölü kenarında Sarıyahşi belediyesine ait Sosyal Tesis ve İlçe merkezinde sosyal amaçlı Parklar ve Mesire alanları mevcuttur.
İlçemiz merkezinde 30 yataklı Devlet Hastanesi (Sarıyahşi İlçe Entegre Hastanesi) bulunmakta söz konusu hastane Sağlık Bakanlığı tarafından 10 yataklı hastaneye dönüştürülmüştür. İlçemizde Sağlık Ocağı ve Sağlık Evi bulunmamaktadır.
KAMU KONUTLARI
Sıra no
|
Ait Olduğu Kurum
|
Konut Sayısı
|
Açıklama
|
1
|
Kaymakam Lojmanı
|
1
|
Lojman
|
2
|
Jandarma Komutanlığı
|
12
|
Lojman
|
3
|
PTT Müdürlüğü
|
2
|
Lojman
|
4
|
Emniyet Amirliği
|
12
|
Lojman
|
5
|
Sağlık Gurup Başkanlığı
|
12
|
Lojman
|
6
|
İlçe Müftülüğü
|
2
|
Lojman
|
Toplam
|
|
41
|
|
E) EĞİTİM VE KÜLTÜR DURUMU
Milli Eğitim Müdürlüğü hizmetleri; Hükümet Konağının giriş katının 3 odasında 1 Müdür Vekili 1 Şube Müdürü, 2 Memur ve 1 hizmetli ile yürütülmektedir. Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde 7 yönetici 40 öğretmen kadrosu ile 396 öğrenciye eğitim verilmektedir. Köylerimizde açık okul bulunmamakta, eğiti taşımalı olarak ilçe merkezide verilmektedir. Taşıma kapsamında 70 Kız öğrenci, 38 erkek olmak üzere toplam 108 öğrenciye eğitim verilmektedir.
OKULUN ADI
|
ERKEK
|
KIZ
|
TOPLAM
|
DERSLİK
|
HACI MEHMET CÖMERT ÇOK PROGRAMLI ANADOLU LİSESİ
|
46
|
32
|
78
|
8
|
ŞEHİT YASİN ÖCAL İMAMHATİP ORTAOKULU
|
44
|
4
|
48
|
4
|
FATİH ORTAOKULU
|
56
|
80
|
136
|
12
|
VEDAT BÜYÜKÖZTAŞ İLKOKULU
|
60
|
74
|
134
|
10
|
SARIYAHŞİ ANA OKULU
|
9
|
18
|
27
|
3
|
TOPLAM
|
215
|
208
|
423
|
37
|
İlçemizde toplam 9 sınıf Öğretmeni ve 35 branş Öğretmeni olmak üzere 38 Öğretmen 7 idareci tarafından eğitim ve öğretim hizmetleri verilmektedir.
İlçemizde okullaşma oranı % 100 dür. Değerler eğitimi (Öğrencilere yönelik ahlaki ve sorumluluklarını geliştirmeye yönelik) kardeş okul (İlçemiz içerisindeki okulların birbirleri ile dayanışmasını arttırmaya yönelik) uygulaması kapsamında 2 proje devam etmektedir.
Halk Eğitim Müdürlüğü faaliyetleri; İlçemizde Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü mevcut olup 1.Müdür, 1 Müdür Yardımcısı, 1 Hizmetli görev yapmaktadır. 2016 yılı içerisinde 2 si gene 6 mesleki ve teknik olmak üzere 8 kurs düzenlenmiş bu kurslarda 97 erkek 38 kadın olmak üzere toplam 135 kursiyer sertifika almıştır.
2016 YILINDA TAMAMLANAN KURSLAR
KURSUN ADI
|
SAYISI
|
KADIN
|
ERKEK
|
KURSİYER
|
SERTİFİKA ALAN
|
Kadın düz dar etek dikimi
|
1
|
18
|
0
|
18
|
13
|
Okullar hayat olsun
|
1
|
8
|
4
|
12
|
11
|
Avcılık eğitimi
|
1
|
0
|
19
|
19
|
18
|
Gıda Hijyen Eğitim
|
2
|
12
|
26
|
38
|
38
|
Katı yakıt kalorifer ateşçiliği
|
2
|
0
|
33
|
33
|
31
|
Sıvı yakıt kalorifer ateşçiliği
|
1
|
0
|
15
|
15
|
13
|
TOPLAM
|
8
|
38
|
97
|
135
|
124
|
|
|
|
|
|
|
|
DEVAM EDEN KURSLAR
KURSUN ADI
|
SAYISI
|
KADIN
|
ERKEK
|
KURSİYER
|
SERTİFİKA ALAN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
İlçe Halk Kütüphanesi faaliyetleri; İlçe Halk kütüphanesi ve Kamu İnternet Erişim Merkezi birlikte hizmet vermektedir. Kütüphanede genel konular, sosyal bilimler, güzel sanatlar, dini kitaplar, edebiyat, tatbiki bilimler, nazari bilimler, tarih, coğrafya ve biyoloji ili ilgili 3348 adet kitap bulunmaktadır. Ayrıca aylık iki aylık ve üç aylık dönemler halinde 12 çeşit süreli yayın gelmektedir. Şu anda personel ve yer olmadığı için Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde hizmet vermektedir.
F) EKONOMİK YAPI, TARIM VE HAYVANCILIK
İlçe halkı genelde tarım, hayvancılık, esnaf ve zanaatkârlık ile geçimlerini temin etmektedir. Bunun yanı sıra İlçe merkez, Belde ve Köylerinde yurtdışında çalışan çok sayıda vatandaşımızın olması İlçe ekonomisine dolaylı katkı sağlamaktadır.
İlçemiz genelinde ekonomik gücü yeterli olmayan vatandaşlarımıza ve öğrencilere Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından ayni ve nakdi yardımlar düzenli olarak yapılmaktadır.
İlçe merkezinde ve Boğazköy Köyünde birer sulama amaçlı gölet mevcut olup; kısmen sulu tarım yapılmakta ancak İlçe genelinde tahıl ve pancar üretimi ağırlık teşkil etmektedir.
İlçemizde T.C. Ziraat bankası mevcut olup, bankacılık işlemleri bu banka aracılığı ile yürütülmektedir.
İlçemiz Merkezinde 6 kahvehane 1 Sosyal tesis, 2 köfteci 1 adet pide fırını bulunmaktadır.
İlçenin tarım aletleri tamir ve imal eden atölye, mobilya (marangoz) atölyeleri, elektrik, kaporta, boya, oto yıkama, oto tamirhanesi, oto yedek parça, demir doğrama ve un değirmeni olan küçük bir sanayisi bulunmakta olup, bu atölyeler 6 Köy ve İlçe Merkezine hizmet vermektedir.
İlçemiz Merkezinde Salı günleri halk pazarı kurulmaktadır.
TARIM VE HAYVANCILIK
İlçemizde tarım tahıl ürünleri ağırlıklı olup arpa, buğday nohut, fasulye ve pancar ekimi yapılmaktadır. İlçemizde bağcılık sofra üzümü ve şaraplık olarak üretim yapılmasına rağmen son yıllarda bakımsızlık nedeni ile üretim kapasitesi oldukça düşmüş, aile içi tüketime yönelik olarak sofralık ve pekmez üretimine dayanmaktadır. 1989 yılında Sırabük göletinin yapımı ile yaklaşık 600 dekar alanda açık kanal ile sulu tarım yapılmaya başlanılmıştır. Boğazköy Köyünde bulunan suluma göletinden 1.200 dekar arazide kapalı kanal ile sulu tarım yapma imkanı elde edilmiştir. Böylece ilçe genelinde 1800 dekar alanda sulu tarım yapma imkânı elde edilmiştir.
İlçe genelinde hayvancılığa müsait meralar olup küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık tüm teşviklerimize rağmen istediğimiz seviyede yapılamamaktadır. Hirfanlı baraj gölünde balıkçılık yapılmakta, bazı aileler geçimini balıkçılıkla sağlamaktadır.
İlçemiz 212.768.717 m2 (21.276 hektar) yüz ölçümüne sahip olup 13.706 hektarı tarım arazisi olup geriye kalanı mera ve tarım dışı arazilerdir.
İlçemiz genelinde 11.967 ton hububat, 30 ton baklagil, 450 ton yem bitkisi, 150 ton meyve, 404 ton sebze 41.000 ton şeker pancarı yetiştirilmektedir.
Yine İlçemizde 1.250 büyükbaş, 3.700 Küçük baş,2.550 kanatlı ve 450 adet arı kovanı bulunmaktadır.
İlçemizde 2015 yılında 553 çiftçimize 933.235 TL tarımsal destek ödemesi yapılmıştır. 2016 yılında 121 çiftçimize 89.439 sertifikalı tohum desteği ödenmiş olup 553 çiftçimizin tarımsal destek müracaatı alınmıştır.
İlçemiz genelinde 2016 yılı içerisinde 14 genç çiftçimize küçükbaş, büyükbaş ve arıcılık projesi kapsamında 30.000 er TL hibe desteği sağlanmaktadır. Ayrıca Konya ovası projesi kapsamında 4 adet proje sunulmuştur. (1 büyükbaş, 1 küçükbaş, 1 arıcılık ve 1 adet ceviz bahçesi)
İlçe Tarım Müdürlüğü faaliyetleri; İlçe Tarım Müdürlüğü Bitki Koruma Şubesi tarafından süne ve kımıl mücadelesi çerçevesinde arazi taraması yapılmış olup ilaçlama yapılmasına ihtiyaç duyulmamıştır. Meyve ağaçlarında meydana gelen hastalıklarla mücadelede halkımıza yardımcı olunmaktadır. Doğrudan Gelir Desteği projesi kapsamında müracaatta bulunan çiftçilerimiz kayıt altına alınmaktadır. 2000 yılında başlayan Yem Bitkileri ve Hayvancılığın Desteklenmesi projesi gereğince yem bitkileri ve suni tohumlama teşvik ödemelerine devam edilmektedir. Soy kütüğü projesi kapsamında büyükbaş hayvanlarda küp eleme çalışmaları devam etmektedir. Koruma amaçlı rutin hayvan aşılamaları devam etmektedir. Kontrol Şubesi tarafından İlçemizde bulunan Fırınlar, dükkânlar ve kasaplar İlçe Hıfzısıhha kararları doğrultusunda denetimler sürdürülmektedir.
İlçe Tarım Kredi Kooperatifi faaliyetleri; Tarım Kredi Kooperatifinin 266 kayıtlı ortağı olup ortalama yıllık 602.Ton gübre, 8.Ton Yem, 62.Ton Motorin, 175 litre madeni yağ, tüketime yönelik çeşitli gıda ürünleri satışı yapılmaktadır.
YER ALTI ZENGİNLİKLERİ
SU;
İlçemiz Demirciobası Köyünde özel şahıs tarafından yaptırılan ve işletilen yaklaşık 200 ton / gün kapasiteli damacana kaynak suyu üretilmekte ve pazarlanmakta iken Şu an kapalı durumdadır.
Bekdik köyü yakınında bulunan ve halkımız tarafından içmece olarak tabir edilen doğal sıcak su kaynağı bulunmaktadır. Halk arasında bu doğal suyun çeşitli cilt ve iç hastalıklarını tedavi ettiğine inanılmakla birlikte, bu konuda yapılmış bilimsel ve tetkik araştırma bulunmamaktadır.
Sözü edilen su şuanda Tutku Tarım adılı özel sektör tarafından (yaklaşık 65.000m2 alanda 40 ton/hafta domates üretimi için seracılıkta) kullanılmaktadır.
MADEN;
URANYUM: Bekdik Köyü ve Kızılırmak bölgesinde uranyum madeni mevcut olup MTA araştırmalarına göre yeterli rezerv bulunmadığı tespit edilmiştir.
ONİXS: Bekdik Köyü ve Sarıyahşi arasında bulunan içmece suyunun çıktığı yerde bulunan ve süs eşyası yapında kullanılan ONİXS taşı çıkartılmaktadır. Ancak şu an çalışma yapılmamaktadır.
GRANİT: İlçemiz Yaylak Köyünde GRANİTTAŞ Aş.ye ait Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından ruhsatlı yer döşemesi ve dış cephe kaplamasında kullanılmak üzere granit taşı çıkarılmakta, işlemesi % 70 Yaylak Köyünde olmak üzere, Kırşehir ve Bilecik’ te yapılmaktadır.
GRANİT: İlçemiz Yaylak Köyünde ASMERMER Aş.ye ait Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından ruhsatlı yer döşemesi ve dış cephe kaplamasında kullanılmak üzere granit taşı çıkarılmakta, işlemesi Ankara da yapılmaktadır.
GRANİT: İlçemiz Sipahiler Köyünde ECEMERMER Aş.ye ait Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından ruhsatlı yer döşemesi ve dış cephe kaplamasında kullanılmak üzere granit taşı çıkarılmakta, işlemesi Ortaköy Hacımahmutuşağı Köyünde yapılmaktadır.
G) ULAŞIM VE ALT YAPI
Sarıyahşi İlçesinin E-90 karayoluna uzaklığı 38 Km. olup ilçenin Aksaray; İline uzaklığı Çalören Kasabası güzergahından 90 Km. dır ancak yolun çok bozuk olması nedeni ile Şereflikoçhisar güzergahından ulaşım sağlanmakta, Burasının mesafesi de 110 Km. dir.
İlçemiz, Ağaçören İlçesine 18 km, Evren İlçesine 5 km, Şereflikoçhisar İlçesine 32 km ve Kırşehir İline 35 km, Harmandalı Beldesine 14 km, Ortaköy İlçesine 40 km uzaklıktadır. Mevcut Köy yolları 37 km olup tamamı asfalttır.
Aksaray İli ve diğer İl ve İlçelerle ulaşım yaz ve kış aylarında normal olarak yapılmaktadır. İlçemiz Köylerinin yolları tamamı asfalt olup ulaşım yönünden herhangi bir sıkıntısı yaşanmamaktadır.
Haberleşme ve PTT Hizmetleri; İlçe Merkezinde Posta İşletme Müdürlüğü kendi binasında hizmet vermektedir. İlçe ve Köylerimizde haberleşmede herhangi bir sıkıntı yaşanmamaktadır.
İlçemiz Merkezinde, Boğazköy Kasabasında, Bekdik Köyünde, Sipahiler Köyünde ve Demirciobası Köylerinde olmak üzere toplam 5 santral olup bu santrallerin tamamı 1.500 kapasiteye kadar çıkarılabilecek durumda ve tamamında internet bağlantısı yapılabilmektedir.
İlçemiz Kasaba ve Köylerinde normal telefon, cep telefonu görüşmeleri yapılmakta herhangi bir sıkıntı yaşanmamaktadır. Yine İlçemizin tamamında televizyon yayınları izlenilmekte olup İlçe genelinde çanak anten ve dijital alıcılar yaygın olarak kullanılmaktadır.
İlçemiz merkez, kasaba ve Köylerin tamamında kapalı şebeke içme suyu, kanalizasyon, elektrik ve telefon mevcuttur.
2- MAHALLİ İDARELER
- İLÇE ÖZEL İDARE MÜDÜRLÜĞÜ
İlçe Özel İdare Müdürlüğü; Hükümet Konağının 2. Katında 1 Müdürü, ile yürütülmektedir. İlçemizde Özel İdareye ait gayrimenkul olarak, 1 Kaymakam Konutu, 7 adet okul ve okul arsası ile 1 Kaymakam lojmanı bulunmaktadır.
- BELEDİYELERİMİZ
Sarıyahşi Belediyesi; 5 KASIM 1957 yılında Kasaba Belediyesi olarak kurulan Sarıyahşi Belediyesi 15 HAZİRAN 1989 tarihinde İlçe Belediyesi statüsü almıştır.
İlçemizin alt yapısı tamamlanmış olup içme suyu tesisleri şehir içi dağıtım şebekesi ve 3 adet su toplama depoları, 2 adet derin Sondaj kuyusu ishale hattı ve tesis binası ile ilçenin ihtiyaçlarını karşılamakta ve içme suyu sıkıntısı yaşanmamaktadır. İlçemizde kanalizasyon şebekesi 2003 yılında tamamlanmış ve abone bağlantıları büyük ölçüde tamamlanmıştır.
C) KÖYLERİMİZ
İlçemize bağlı 6 köy bulunmaktadır. Köylerin ilçeye uzaklıkları 5-12 Km. arasında değişmekte ve tamamı asfalttır. Köy yolarının toplamı 37 Km. olup ulaşım yönünden herhangi bir sıkıntı çekilmemektedir. Köylerimizin tamamında elektrik, telefon, kapalı şebeke içme suyu, telefon, okul ve cami bulunmaktadır. Boğazköy Köyü ve Demirciobası Köyü dışındaki köylerimizde kanalizasyon vardır.
KÖLERİMİZİN ALTYAPI DURUMU
S.N.
|
KÖYÜN ADI
|
NÜFUSU
|
YOL
|
İÇME SU
|
KANALİZ
|
CAMİ
|
OKUL
|
1
|
Bekdik
|
286
|
Asfalt
|
Kap.Şebe.
|
Var
|
Var
|
Var-taşı.
|
2
|
Sipahiler
|
189
|
Asfalt
|
Kap. Şebe.
|
Var
|
Var
|
Var-taşı.
|
3
|
Yaylak
|
213
|
Asfalt
|
Kap.Şebe.
|
Var
|
Var
|
Var-taşı.
|
4
|
Demirciobası
|
158
|
Asfalt
|
Kap.Şebe.
|
Devam ediyor
|
Var
|
Var-taşı.
|
5
|
Yenitorunobası
|
42
|
Asfalt
|
Kap.Şebe.
|
Var
|
Var
|
Var-taşı.
|
6
|
Boğazköy köyü
|
572
|
Asfalt
|
Kap.Şebe.
|
Devam ediyor
|
Var -2
|
Var-taşı.
|
Bekdik Köyünün; İlçeye uzaklığı 9 Km. olup nüfusu 286 kişidir. Köyümüzde eğitim taşımalı olarak İlçemiz merkezinde verilmektedir. Köyün camisi mevcut olup din görevlisi bulunmaktadır. Kapalı şebeke içme suyu, kanalizasyonu vardır. Çalışabilecek nüfusun çoğunluğu çiftçilik ve hayvancılık yaparak geçimlerini temin etmektedirler.
Boğazköy Köyünün; ilçeye uzaklığı 5 Km. olup nüfusu 572 kişidir. Köyde okul mevcut olup öğrenci azlığı nedeni ile eğitim taşımalı sistemle İlçe merkezinde verilmektedir. Köyün 2 adet camisi olup din görevlisi bulunmaktadır. Kapalı şebeke içme suyu, kanalizasyonu vardır. Çalışabilecek nüfusun çoğunluğu çiftçilik ve hayvancılık yaparak geçimlerini temin etmektedirler.
Demirciobası Köyünün; ilçeye uzaklığı 10 Km. olup nüfusu 158 kişidir. Köyde okul mevcut olup öğrenci azlığı nedeni ile eğitim taşımalı sistemle İlçe merkezinde verilmektedir. Köyün camisi mevcut olup din görevlisi bulunmamaktadır. Kapalı şebeke içme suyu, kanalizasyonu vardır. Çalışabilecek nüfusun çoğunluğu çiftçilik ve hayvancılık yaparak geçimlerini temin etmektedirler.
Sipahiler köyünün; ilçeye uzaklığı 9 Km. olup nüfusu 189 Kişidir. Köyümüzde okul mevcut olup eğitim taşımalı sistem ile İlçe merkezinde verilmektedir. Köyün Camisi mevcut olup din görevlisi bulunmaktadır. Kapalı şebeke içme suyu, kanalizasyonu vardır. Çalışabilecek nüfusun çoğunluğu çiftçilik ve hayvancılık yaparak geçimlerini temin etmektedirler.
Yaylak Köyünün; ilçeye uzaklığı 5 Km. olup nüfusu 213 kişidir. Köyde okul mevcut olup öğrenci azlığı nedeni ile eğitim taşımalı sistemle İlçe merkezinde verilmektedir. Köyün Camisi mevcut olup din görevlisi bulunmaktadır. Kapalı şebeke içme suyu, kanalizasyonu vardır. Çalışabilecek nüfusun çoğunluğu çiftçilik ve hayvancılık yaparak geçimlerini temin etmektedirler.
Yenitorunobası Köyünün; ilçeye uzaklığı 12 Km. olup nüfusu 42 kişidir. Eğitim İlçe merkezinde eğitim verilmektedir. Köyün Camisi mevcut olup din görevlisi bulunmaktadır. Kapalı şebeke içme suyu, kanalizasyonu vardır. Çalışabilecek nüfusun çoğunluğu çiftçilik ve hayvancılık yaparak geçimlerini temin etmektedirler.
İlçemiz merkez ve köylerinde tarım modern usullerle tahıla dayalı olarak, yapılmakta sulu tarım; Pancar ve fasulye ağırlıklı olup sebze ve meyve genellikle aile içi tüketime yöneliktir. Köylerimiz toplu yerleşim alanına sahip olup mezra bulunmamaktadır.
Köylere Hizmet Götürme Birliği
Sarıyahşi İlçesi Köylerine Hizmet Götürme Birliği 25-01-1995 gün ve 6527 sayılı Kararname ile kurulmuştur. Sarıyahşi İlçesi Köylere Hizmet Götürme Birliği çalışmaları 6 Köye yönelik olup çalışma süresi sınırsızdır. Birliğe üye köylerin ve kamu kurumlarının ihtiyaçlarını Kanun ve tüzük hükümlerine göre karşılamaya yardımcı olmaktadır.
İlçemiz Köylerine Hizmet Götürme Birliği tarafından 2016 yılında itibaren Köylerimize 9.770m2 kilitli parke taş döşendi ( Yaylak Köyü 1.800m2, Sipahiler Köyü 1.800m2, Bekdik köyü 1.8000m2, Demirciobası Köyü 1.800m2, Boğazköy 2.270m2)
03 ASAYİŞ VE GÜVENLİK
a) Genel Durum
İlçemizde; İlçe Emniyet Amirliği ve İlçe Jandarma Komutanlığı teşkilatları bulunmakta, İlçe Merkezi, 6 köye yönelik hizmet vermektedirler. Asayiş konusunda herhangi bir sıkıntı görülmemektedir.
b) Jandarma Komutanlığı ve Emniyet Amirliği Teşkilatları
İlçe Jandarma Komutanlığı; 8 rütbeli ve 21 er ve erbaş 4 araç ile kendi hizmet binasında çalışmalarını yürütmektedir. Asayişe müessir terör olayları olmamıştır. 12 adet lojmanı bulunmaktadır. 2016 yılı itibari ile 32 olay meydana gelmiş 3 olay faili meçhul durumundadır..
İlçe Emniyet Amirliği; Kendi binasında 1 Emniyet Amir Vekili, (Komiser yardımcısı) 13 Polis Memuru, 1 Teknisyen Yardımcısı, olmak üzere 15 personel 3 araç ile kendi hizmet binasında asayiş ve trafik hizmetleri vermektedir. Asayişe müessir terör olayları olmamıştır. 12 adet lojmanı mevcuttur. 2016 yılı itibari ile 21 olay meydana gelmiş 20 olayın faili belli olup 1 olay faili meçhul 4 olay faili firar durumundadır.
04 YÜRÜTÜLMEKTE OLAN BELLİ BAŞLI ÇALIŞMALAR VE YATIRIM FAALİYETLERİ
Köylerimizin ve Kamu Kurumlarımızın hizmetlerine yönelik olarak yapılan belli başlı çalışmaları kısaca özetleyecek olursak
1- Köylerimizin bozuk olan yolları ve arazi yollarının tamir ve bakım çalışmaları yapılmaktadır.
2- Köylerimize ilave içme suyu ve depo bakımları yapılmaktadır.
3- Köylerimize kilitli parka taşı döşemesi yapılmıştır.
4- Bütün köylerimize köy içi yol düzenlemeleri ile kaldırım düzenlemeleri yapılmıştır.
5- 14 genç çiftçimize proje karşılığı (küçükbaş, büyükbaş ve arıcılık projesi kapsamında 30.000 er TL) hibe desteği sağlanmaktadır.
6- Konya ovası projesi kapsamında 4 adet proje sunulmuştur. (1 büyükbaş, 1 küçükbaş, 1 arıcılık ve 1 adet ceviz bahçesi)